Sunday 11 November 2012

તા.10.નવેમ્બર 2012 ને દિવસે પહેલી તારીખ ફિલ્મ નાં શિર્ષક ગીત વિષે સુરતનાં દૈનિક ગુજરાત મિત્રમાં પ્રકાશિત મારા ચર્ચાપત્રની સ્કેન નકલ્

પિયુષ મહેતા
બી-7, જીવન પ્રભા,
સ્નેહ મિલન બાગ પાસે,
કદમ્બપલ્લી રોડ,
નાનપૂરા, સુરત-395001.
સમ્પર્ક: 0261-2462789.  9429859336, 9898076606. piyushmehtasurat@gmail.com
તા. 07-નવેમ્બર, 2012.
પ્રતિ,
તંત્રી શ્રી ગુજરાતમિત્ર,
(ચર્ચાપત્ર વિભાગ),
સુરત.
આદરણીય તંત્રીશ્રી,
વિષય : ‘દિન હૈ સુહાના આજ પહેલી તારીખ હૈ’-ગીત બાબતે પૂરક માહીતી
તા. 01 નવેમ્બર,2012નાં શ્રી જગદીશ પાનવાળાનાં ચર્ચાપત્ર અને આ ચર્ચાપત્રનાં સંદર્ભમાં પ્રો. જે. આર. વધાશિયાનાં તા. 7 નવેમ્બર, 2012નાં ગુજરાત્રમિત્ર દૈનિકમાં રજૂ થયેલા ચર્ચાપત્રોનાં સંદર્ભમાં જણાવવાનું કે સ્વ. કિશોરકૂમારને હરફનમૌલાની ઉપમાં ફક્ત તેમની ગાયકી સંદર્ભે નથી મળી, પણ ફિલ્મજગતની કળાઓનાં વિવિધ પાસાઓ માં તેમની હથોટી સંદર્ભે મળી છે, જેમકે અભિનેતા, નિર્માતા, નિર્દેષક, સંગીતકાર, ગીતકાર (મૈં હું ઝૂમ ઝૂમ ઝૂમ ઝૂમ ઝૂમરૂ અને આ ચલ કે તૂઝે) જેવા અનેક વિધ પાસાઓમાં સફળતા મેળવવા બદલ મળી છે. ફિલ્મ કુરબાની ની કવ્વાલી તૂજસે કુરબાં મેરી જા, અન્ય ગાયક અનવર સાથે તેમણે સફળ રીતે ગાઈ છે અને ફિલ્મ એક રાઝનું ગીત પાયલવાલી દેખના જે શાસ્ત્રીય રાગ પર આધારીત છે, તે પણ સફળ રીતે ગાયુ જ છે, અને તેઓ જન્મજાત ગાયક હતા, ભલે તેઓએ શાસ્ત્રીય સંગીત ની પદ્ધતીસરની તાલીમ નહીં લીધી હોય પણ તેમને ગીતો ફક્ત એક વાર તર્જ સાંભળે અને ફિલ્મની સિચ્યૂએસન અને કયા અભિનેતા પર ચિત્રીત થનાર છે, તે જાણી તે અભિનેતા સાથે એક્વાર ચર્ચા કરવાંની જ જરૂર રહેતી અને ત્યાર બાદ તેમાં જાન રેડી દેતા હતા. ફિલ્મ પહેલી તારીખનાં ગીત બાબતે કહેવાનું કે આ ગીત ફિલ્મનાં મૂખ્ય કલાકાર પર નહીં પણ શ્રી અમીન સાયાનીજીની સીડી શૃંખલા ‘ગીતમાલા કી છાંવમેં’ની શાખે જણાવવાનું કે તે અભિનેતા મારૂતી પર ફિલ્માવાયું છે. અને આ ગીત વિવિધ ભારતી પર કેટલાક જાગરૂક શ્રોતાઓનાં સહયોગથી અને રેકોર્ડ કમ્પની સાથેનાં આકાશવાણીનાં સુધારેલા કરારો થી બનેલી નવી નિયમાવલીને કારણે વાગતું થયું છે, પણ સિલોનની બાબત ભૂતકાળ નથી જ નથી પણ વર્તમાનકાળ પણ છે અને આજે પણ દર પહેલી તારીખે સવારે પહેલાની જેમ આંઠ નહીં પણ સાડા સાત વાગે વાગે જ છે, જે રેડિયો ઉપરાંત ઇન્ટરનેટ પર પણ પ્રસારીત થાય છે. અને લેખકે લોંગ પ્લે નાં વિરોધી તરીકે શોર્ટ પ્લે શબ્દ પ્રયોજ્યો છે, જે મારા પણ સાંભળવામાં (આમ જનતામાંથી જ તો) આવ્યો છે, પણ રેકોર્ડ કમ્પની અને પ્રસાર માધ્યમો તેને ફક્ત 78 આરપીએમ રેકોર્ડ જ કહેતા હતા અને આ ગીત એક જ રેકોર્ડની બન્ને બાજૂ બે ભાગનાં ગીત તરીકે હતું અને વર્ષો બાદ એલપી (એક જ ફિલ્મની નહીં) પર આવ્યું. ત્યાર બાદ નાની બે ગીતની રેકોર્ડનો જમાનો આવ્યો જે સ્ટાંડર્ડ પ્લે (એસપી) તરીકે ઓળખાવાઈ અને 45 આરપીએમ (રાઉન્ડ પર મિનીટ) હતી અને આગળ પાછળ બે ગીત ધરાવતી હતી. અને બાદમાં 4 ગીતોવાળી નાની રેકોર્ડ એક્ષ્ટેન્ડેડ પ્લે (ઈપી), 33.1/3 આરપીએમ વાળી એલપી ઉપરાંત 45 આરપીએમ એલપી અને 33.1/3 આરપીએમ વાળી સુપર-7 (એચએમવી) કે મેક્સી ઈપી(પોલિડોર-કે મ્યૂઝીક ઇન્ડીયા) પણ આવી.
સુરત.                                                                                        પિયુષ મહેતા   

Saturday 29 September 2012

તા. 17-સપ્ટેમ્બર, 2012. ગુજરાતમિત્ર, (ચર્ચાપત્ર વિભાગ), સુરત.: વિવિધ ભારતી સેવાનાં સરગમ કે સિતારે-શ્રી એનૉક ડેનિયેલ્સ

મિત્રો આજ થી સમય સમય પર મારા સુરત શહેરનાં અગ્રણી દૈનીક 'ગુજરાત મિત્ર માટે લખાયેલા અને પહોચાડાયેલા અને નહીં છપાયેલા એવા ચર્ચાપત્રો પણ આ સ્થાને થી સમય વિતી ગયા બાદ પ્રકાશિત કરીશ. જેમાં કઈ તારીખે પહોંચાડ્યૂ હતું તેનો ઉલ્લેખ પણ હશે. અહીં એક વાત જણાવવી જરૂરી સમજૂં છું, કે વાચ ક લખે એટલે પ્રેસે છપવું જ એવી માન્યતા જરા પણ નથી જ, અને અસંખ્ય ચર્ચાપત્રો તેમને મળતા જ હોય છે, પણૅ જ્યારે આજ કારણે ત્યાં ખોટી ગિરદીમાં વધારો નહીં કરવાના ઉદેશ્યથી સંયમ જાળવીને મારી પોતાની સંખ્યા પર સંયમ રાખ્યો હોય ચાતા ય એક પછી એક અનેક ચર્ચાપત્રો અવગતે જાય ત્યારે પોતાના વિચારને વાચા આપવાનુ6 આ સ્થાન યોગ્ય લાગે છે, (બહૂ જૂજ ચર્ચાપત્રો એક લામ્બા સમય પહેલા મુમ્બઈ સમાચાર અને કિવ્ય ભાસ્કરની સુરત આવૃતીમાં પાઠવ્યા હતા જે પ્રકાશિત થયા પણ હતા). પણ હાલ તો ગુજરાત મિત્રમાં જ આપૂં છું. અહીં એક વાત નોંધવી કે પ્રેસમાં ચર્ચાપત્રો મક્યાની પહોંચ પાઠવવાનો ચાલ સ્વાભાવીક રીતે જ નથી હોતો તો ચાલો. પિયુષ મહેતા બી-7, જીવન પ્રભા, સ્નેહ મિલન બાગ પાસે, કદમ્બપલ્લી રોડ, નાનપૂરા, સુરત-395001. સમ્પર્ક: 0261-2462789. 9429859336, 9898076606. piyushmehtasurat@gmail.com તા. 17-સપ્ટેમ્બર, 2012. પ્રતિ, તંત્રી શ્રી ગુજરાતમિત્ર, (ચર્ચાપત્ર વિભાગ), સુરત. આદરણીય તંત્રીશ્રી, વિષય : વિવિધ ભારતી સેવાનાં સરગમ કે સિતારે-શ્રી એનૉક ડેનિયેલ્સ તાજેતરમાં જ તા. 7 સપ્ટેમ્બર અને તા. 14 સપ્ટેમ્બર, 2012નાં વિવિધ ભારતી સેવાનાં નેટવર્ક પરથી પિટારા અન્તર્ગત સરગમ કે સિતારે કાર્યક્રમમાં હિન્દી ફિલ્મ-સંગીતમાં મહત્વનું પ્રદાન કરનાર મૂખ્યત્વે પિયાનો અને પિયાનો-એકોર્ડિયનવાદક તથા વાદ્યવૃંદ સંયોજક અને સંચાલક એવા શ્રી એનોક ડેનિયેલ્સ ની ધણી રસસ્પદ મુલાકાત રજૂ થઈ. તે માટે વિવિધ ભારતી સેવાનાં શ્રી અશોક સોનાવણે તથા આ કાર્યક્રમનાં નિર્માત્રી તનૂજા કાનડેજી તથા વિવિધ ભારતીનાં કેન્દ્ર નિર્દેષક બધા જ ધન્યવાદને પાત્ર રહ્યા છે. અલબત, આ કાર્યક્રમનાં સંકલન અને સમ્પાદનમાં 1. દૂર દર્શન ધારાવાહીક એર હોસ્ટેસની વાત હોવી જોયતી હઈ. 2. પિયાનો વાદનની વાતમાં ફિલમ અનુપમાનાં અંતરાલ સંગીત ને બદલે સીમા ચિન્હ રૂપ ખૈયામ સાહેબની રચના તૂમ અપનાં રંજો ગમ (ફિલ્મ સગૂન)નું અંતરાલ સંગીત અને ફિલ્મ ઝનક ઝનક પાયલ બાજે નાં પુન: ધ્વનિ-મૂદ્રણ (સ્ટિરીયો માટે)ની વાત વેળા તેનાં કોઈ ગીતનો અંશ (લોન્ગ પ્લે રેકોર્ડમાંથી) ફિલ્મ ગીત ગાયા પથ્થરોનેં નાં ગીતનાં અંશને બદલે જરૂરી હતા અને 3. તેમનાં વાદન વાળી પહેલી ફિલ્મ સોસાયટી નાં ઉલ્લેખ વેળા વાગેલા ગીતની ઝલક (જેમાં એકોર્ડિયન નહીં પણ ક્લેવાયોલિન સંભળાતું હતું) ને બદલે આજ ફિલ્મનાં અન્ય ગીત રહેમ કરો બસ રહેમ કરો ની ઝલક જરૂરી હતી કે જેમાં તેમનું એકોર્ડિયન સ્પષ્ટ રૂપે છે. આ પહેલા સેક્ષોફોન વાદક શ્રી મનોહરી સિંધ (સંગીત સરીતા, ઇન સે મિલીયે અને સરગમ કે સિતારેં), તથા વિદ્યૂત સ્પેનિશ ગિટાર સહીત અનેક પ્રકારનાં તંતૂવાદ્યનાં નિષ્ણાત એવા શ્રી જયંતિ ગોસરની મુલાકાત થોડા વર્ષો પૂર્વે રજૂ થઈ હતી. અને વાયોલિન વાદક ઉત્તમ સિંધ તથા હાર્મોનિયમ, પિયાનો, એકોર્ડિયન, યુનિવોક્ષ વગેરે વાજિંત્રોનાં વાદક કલાકાર સ્વ. વી. બલસારાજીની મુલાકાત (વિષેષ જયમાલા) પણ (ઘણાં વર્ષો પૂર્વે) રજૂ થઈ હતી, જેઓ મૂખ્યત્વે સંગીતકાર તરીકે સ્થાન પામ્યા હતા. આમ વિવિધ ભારતીએ મૂળ શાસ્ત્રીય રાગો નહીં વગાડતા (ભલે તેમનો બેઈઝ શાસ્ત્રીય સંગીતનો હોય) એવા ફિલ્મી દુનિયાનાં વાદક કલાકારોને આમંત્રીત વક્તા તરીકે બોલાવવાની સુન્દર પરીપાટી વિકસાવી છે. શ્રી એનોક ડેનિયેલ્સ મારા સૌ પ્રથમ માનીતા વાદક કલાકાર બન્યા છે, મારી લગભગ બાલ્યાવસ્થાથી જ. અને મારી પ્રૌઢાવસ્થામાં તેમનાં સમ્પર્કમાં આવવાનું બન્યૂ અને સંપર્ક જળવાઈ પણ રહ્યો. તેમનાં સુરતમાં બે અને બિલ્લીમોરામાં એક એમ ત્રણ સ્ટેજ કાર્યક્રમો માણવાનું સદ્દભાગ્ય પણ હું પામ્યો છું. સાથે વિવિધ ભારતીનાં એક વખતનાં અને હાલ 10 વર્ષોથી બંધ થયેલા ફોન-ઇન કાર્યક્રમ ‘હલ્લો આપ કે અનુરોધ પર’માં મને તેમની ધૂનો સમય સમય પર મારી ફરમાઈશ પર સાંભળવાની મળી છે. આ ઉપરાંત વિવિધ ભારતીનાં સ્થાનિય સુરત કેન્દ્રનાં કાર્યક્રમ લેટર બોક્ષમાં તે વેળા નાં કેન્દ્ર નિર્દેષક શ્રી ભગીરથ પંડ્યા સાહેબે લીધેલી મારી મુલાકાતમાં મારા શોખને ધ્યાનમાં લઈને મને મારી પસંદનાં ગીતને સ્થાને શ્રી એનોક ડેનિયેલ્સજીની ફિલ્મી ધૂન પસંદ કરવાનું સુચન કર્યું હતું અને મારી પસંદ તરીકે પ્રસરીત થઈ હતી. વિવિધ ભારતી સેવાનો ફરી વાર આભાર. સુરત. પિયુષ મહેતા. તા. ક. હું ચર્ચાપત્રો ની ગિર્દી વધૂ પડતી કરતો નથી, અને નજીવા અપવાદ સિવાય અન્ય કોઈ વર્તમાન પત્રોમાં લખતો નથી, છતા ય આ પત્રમાં મારા ઘણા સમય થી છૂટક છૂટક લખાયેલા તમામે તમામ ચર્ચપત્રો અવગતે ગયા છે, તેથી દુ:ખની લાગણી તો અનુભવું જ છું, ભલે આપનો અધિકાર માન્ય રાખું છું જ.