પિયુષ મહેતા
બી-7, જીવન
પ્રભા,
સ્નેહ મિલન બાગ
પાસે,
કદમ્બપલ્લી રોડ,
નાનપૂરા,
સુરત-395001.
તા. 07-નવેમ્બર, 2012.
પ્રતિ,
તંત્રી શ્રી ગુજરાતમિત્ર,
(ચર્ચાપત્ર વિભાગ),
સુરત.
આદરણીય તંત્રીશ્રી,
વિષય : ‘દિન હૈ સુહાના આજ
પહેલી તારીખ હૈ’-ગીત બાબતે પૂરક માહીતી
તા. 01 નવેમ્બર,2012નાં
શ્રી જગદીશ પાનવાળાનાં ચર્ચાપત્ર અને આ ચર્ચાપત્રનાં સંદર્ભમાં પ્રો. જે. આર.
વધાશિયાનાં તા. 7 નવેમ્બર, 2012નાં ગુજરાત્રમિત્ર દૈનિકમાં રજૂ થયેલા
ચર્ચાપત્રોનાં સંદર્ભમાં જણાવવાનું કે સ્વ. કિશોરકૂમારને હરફનમૌલાની ઉપમાં ફક્ત
તેમની ગાયકી સંદર્ભે નથી મળી, પણ ફિલ્મજગતની કળાઓનાં વિવિધ પાસાઓ માં તેમની હથોટી
સંદર્ભે મળી છે, જેમકે અભિનેતા, નિર્માતા, નિર્દેષક, સંગીતકાર, ગીતકાર (મૈં હું
ઝૂમ ઝૂમ ઝૂમ ઝૂમ ઝૂમરૂ અને આ ચલ કે તૂઝે) જેવા અનેક વિધ પાસાઓમાં સફળતા મેળવવા બદલ
મળી છે. ફિલ્મ કુરબાની ની કવ્વાલી તૂજસે કુરબાં મેરી જા, અન્ય ગાયક અનવર સાથે
તેમણે સફળ રીતે ગાઈ છે અને ફિલ્મ એક રાઝનું ગીત પાયલવાલી દેખના જે શાસ્ત્રીય રાગ
પર આધારીત છે, તે પણ સફળ રીતે ગાયુ જ છે, અને તેઓ જન્મજાત ગાયક હતા, ભલે તેઓએ
શાસ્ત્રીય સંગીત ની પદ્ધતીસરની તાલીમ નહીં લીધી હોય પણ તેમને ગીતો ફક્ત એક વાર
તર્જ સાંભળે અને ફિલ્મની સિચ્યૂએસન અને કયા અભિનેતા પર ચિત્રીત થનાર છે, તે જાણી
તે અભિનેતા સાથે એક્વાર ચર્ચા કરવાંની જ જરૂર રહેતી અને ત્યાર બાદ તેમાં જાન રેડી
દેતા હતા. ફિલ્મ પહેલી તારીખનાં ગીત બાબતે કહેવાનું કે આ ગીત ફિલ્મનાં મૂખ્ય
કલાકાર પર નહીં પણ શ્રી અમીન સાયાનીજીની સીડી શૃંખલા ‘ગીતમાલા કી છાંવમેં’ની શાખે
જણાવવાનું કે તે અભિનેતા મારૂતી પર ફિલ્માવાયું છે. અને આ ગીત વિવિધ ભારતી પર
કેટલાક જાગરૂક શ્રોતાઓનાં સહયોગથી અને રેકોર્ડ કમ્પની સાથેનાં આકાશવાણીનાં
સુધારેલા કરારો થી બનેલી નવી નિયમાવલીને કારણે વાગતું થયું છે, પણ સિલોનની બાબત
ભૂતકાળ નથી જ નથી પણ વર્તમાનકાળ પણ છે અને આજે પણ દર પહેલી તારીખે સવારે પહેલાની
જેમ આંઠ નહીં પણ સાડા સાત વાગે વાગે જ છે, જે રેડિયો ઉપરાંત ઇન્ટરનેટ પર પણ
પ્રસારીત થાય છે. અને લેખકે લોંગ પ્લે નાં વિરોધી તરીકે શોર્ટ પ્લે શબ્દ પ્રયોજ્યો
છે, જે મારા પણ સાંભળવામાં (આમ જનતામાંથી જ તો) આવ્યો છે, પણ રેકોર્ડ કમ્પની અને
પ્રસાર માધ્યમો તેને ફક્ત 78 આરપીએમ રેકોર્ડ જ કહેતા હતા અને આ ગીત એક જ રેકોર્ડની
બન્ને બાજૂ બે ભાગનાં ગીત તરીકે હતું અને વર્ષો બાદ એલપી (એક જ ફિલ્મની નહીં) પર
આવ્યું. ત્યાર બાદ નાની બે ગીતની રેકોર્ડનો જમાનો આવ્યો જે સ્ટાંડર્ડ પ્લે (એસપી)
તરીકે ઓળખાવાઈ અને 45 આરપીએમ (રાઉન્ડ પર મિનીટ) હતી અને આગળ પાછળ બે ગીત ધરાવતી
હતી. અને બાદમાં 4 ગીતોવાળી નાની રેકોર્ડ એક્ષ્ટેન્ડેડ પ્લે (ઈપી), 33.1/3 આરપીએમ
વાળી એલપી ઉપરાંત 45 આરપીએમ એલપી અને 33.1/3 આરપીએમ વાળી સુપર-7 (એચએમવી) કે
મેક્સી ઈપી(પોલિડોર-કે મ્યૂઝીક ઇન્ડીયા) પણ આવી.
સુરત. પિયુષ
મહેતા